جرح داوران دیوان داوری دعاوی ایران - ایالات متحده
جرح داوران دیوان داوری دعاوی ایران - ایالات متحده
Title: Challenges of Arbitrators at Iran-United States Claims Tribunal
نویسنده
تاسیس دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده و عملكرد آن از بدو تاسیس صرف نظر از علت تشكیل، شخصیت طرفهای آن و اینكه كدام طرف حاكم یا محكوم شود اتفاق فرخندهای برای حقوقدان ایرانی و نظام حقوقی ایران است. هنوز حقوقدانان جوان ایرانی میتوانند آرا و تصمیمات آن را بررسی كنند و بر دانش و تجربه خودشان بیفزایند. حتی نقد و بررسی عملكرد دیوان میتواند به عنوان درسی در دانشكدههای حقوق تدریس شود. علیرغم اینكه داوری در نظام حقوقی ایران قدمتی یكصد ساله دارد اما هنوز حقوقدانان ایرانی برای احقاق حق و فصل اختلافات حقوقی به دادگاههای دادگستری مراجعه میكنند. تاسیس مركز منطقهای داوری تهران (TRAC) و مركز داوری اتاق بازرگانی ایران (ACIC) و پیوستن ایران به كنوانسیون شناسایی و اجرای احكام خارجی و تصویب قانون داوری تجاری بینالمللی در سال ۱۳۷۶ از اتفاقات بسیار مهم در تاریخ معاصر حقوق ایران در عرصه داوری است. دو مركز داوری نام برده در سالهای اخیر به منظور آموزش حقوقدانان جوان و وكلای دادگستری دورههای كوتاه مدت آموزش داوری تجاری و بحث و بررسی موضوعات مهم داوری تجاری را برگزار كرده و میكنند. حقوقدانان شركت كننده در این دورهها از آشنایی با روشی كم هزینهتر، سریعتر، دقیق و حرفهای متعجب و مسرور شدند. بحث و بررسی مسائل و موضوعات مربوط به داوری به شكوفایی و ترویج این روش حل و فصل اختلافات و كم شدن بار دستگاه كمك خواهد كرد. ترویج داوری و حمایت دستگاه قضایی از داوری شغلی جدید در بین حقوقدانان در كشور ما ایجاد خواهد كرد. اكثر مردم، سوئیس را كشوری میدانند كه به ساعتسازی، بانكداری و هتلداری شهرت دارد؛ اما از منظر حقوقدانان بینالمللی سوئیس كشوری است كه هم حقوقدانان اندیشمند و ماهر دارد و هم به لحاظ بیطرفی سوئیس و داشتن طبیعت زیبا و میهمان نوازی مردمان آن سبب شده است كه از لحاظ تعداد داوریهایی كه در سوئیس برگزار میشود و هم از نظر تعداد داوران برگزیده شده به مقام داور در صدر جدول باشد. ما هم باید بكوشیم كه در منطقه خودمان دست كم چنین محیطی ایجاد كنیم و ایران مقر داوری بینالمللی شود و داوران اندیشمند و آگاه به مسائل روز و آیندهنگر تربیت كند.
این كتاب اصولاً به كار كسی میآید كه با «داوری» و «دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده» و «جرح» آشنایی داشته باشد و بعداً بخواهد بداند كه جرح داور در دیوان داوری دعاوی ایران ـایالات متحده چگونه بوده است؟! بررسی اتهام داوران در دیوان داوری دعاوی ایران ـ ایالات متحده و چگونگی عملكرد مقام ناصب نمونهای بسیار مفید برای حقوقدانانی خواهد بود كه قصد فعالیت در داوریهای بینالمللی را دارند. اما، دیگر حقوقدانان مخصوصاً آنان كه در حوزه داوری آغاز به كار میكنند باید به یاد داشته باشند كه با پذیرش سمت داوری در هر اختلافی كم كم حوزه اختلافاتی كه در آینده میتوانند بپذیرند كمتر خواهد شد چون ممكن است تعارض منافع و آنچه داور سابقاً رسیدگی كرده یا راجع به آن اظهار نظر كرده است وی را از داوری در قضایای بعدی از منظر اصحاب دعوا محروم و ممنوع كند.
این كتاب از مقدمه، دو بخش، نتیجه و پیوستها تشكیل شده است. تفاوت مهم چاپ سوم با چاپ دوم این است كه جرحهای جدید منتشر شد در دیوان تا سال ۲۰۰۸ به بخش دوم اضافه شده است. هنوز با تصمیم مقام ناصب هیچ داوری بركنار نشده است. در پیوستها مقررات داوری مركز منطقهای تهران و مقررات داوری مركز داوری اتاق بازرگانی ایران را اضافه كردهام و قرارنامه داوری مركز داوری اتاق بازرگانی ایران، فرم متداول استقلال و بیطرفی داور در مركز داوری اتاق ایران را هم در پیوستها آوردهام؛ چه هر قاعدهای را باید در كل پیكر آن مشاهده و بررسی كرد.
در این چاپ مواد مربوط به جرح داور در مقررات داوری اتاق بازرگانی ایران، CIETAC و مقررات جدید داوری آنسیترال ۲۰۱۰، مواد مربوط به جرح و مقررات داوری تجاری بینالمللی هلند و نیز، كتابها و نشریات جدید منتشر شده بعد از سال ۲۰۰۵ را در پاورقیها افزودهام. به علاوه، گهگاه به تجارب خودم در مركز داوری اتاق بازرگانی ایران هم اشاره كردهام.