شهروندی مفهومی عجین شده با اجتماع و قلمرو سیاسی است. دلیل این مدّعا همان خصیصه مدنی الطّبع بودنِ انسان و ناگزیریِ وی به حیات جمعی و رغبت به نظمی نهادین و پایدار است. مُسلّماً لازمه این حضور زندگی مدارانه و بقاء شایسته در عرصه یک جامعه سیاسی، بسترسازی و سامان بخشی مناسبات گوناگونی است که می‌بایست با درک صحیحی از واقعیت­ها، حقایق و ضرورت ها به طور منصفانه و منطقی در ابعاد مختلف شکل گرفته و ضمن اینکه موجبات عینیّت یافتن قابلیّت‌ها، استعدادها و شایستگی‌های شهروندان را در چهارچوب ضوابط و به نحو مطلوب و به موقع فراهم می‌سازد، تجلّی بخش حقوق و تکالیف متقابل عناصر آن نیز به طور شفاف و صریح باشد. بدون شک قوام صحیح این روابط در گذر زمان و عدم تعرّض به ساحت­های ارزشیِ تعیین شده و اهتمام در تداوم زندگی کرامت گونه آدمی، می­طلبد که سازوکارهای عادلانه و نهادینه شده، همراه با تدابیر و ضمانت اجراهای کافی، تعبیه و عملیّاتی گردد که عمدتاً نقش کلیدی و محوری در این موارد بر عهده حاکمیّت است، اما نباید از تأثیرگذاری و نقش آفرینی مردم نیز غافل شد. بدین منظور و با لحاظ سایر جهات، مسئله حقوق شهروندی که امروزه تحلیل محتواییِ مقوله های متنوّع آن در میان بسیاری از صاحب نظران از جذابیت خاصی برخوردار شده است، علیرغم گستردگی، تنوّع و حتی برخی ابهامات مفهومی، به عنوان یک موضوع مهم و امید آفرین در این خصوص مطمح نظر بوده، کما اینکه روز به روز بر اهمیت مطالعاتی و نوید بخشی آن افزوده می‌گردد.

مباحث این اثر نیز که به نوعی پیرامون جنبه‌های مختلف حقوق شهروندی و در چندین فصل تبیین و نگارش گردیده به نحوی طراحی و تدوین شده است تا بتواند در بردارنده اغلب مسائل مرتبط با موضوع بوده و امید است علاوه بر جلب رضایت مطالعه کنندگان عزیز در ارتقاء سطح آگاهی­ها و هم افزایی­های مورد نیاز و تحقق سایر اهداف مربوط، مفید و مؤثر باشد. پیشاپیش از ارائه نقطه نظرات و انتقادات سازنده تشکر می‌شود.