روشهای اندازهگیری در مقیاس نانو
روشهای اندازهگیری در مقیاس نانو
دیرزمانی، اگر كسی مسئله پرواز در آسمان و یا سفر به خارج از این كره خاكی و گردش به دور آن را مطرح میکرد، دیگران حتماً او را خیال پرداز و مجنون قلمداد میکردند و یا به خاطر اظهار بعضی حقایق، فرد را به توبه در كلیسا وا میداشتند! زمانی روباتها و ابركامپیوترها كه چندین محاسبه ریاضی را در چند ثانیه انجام میدهند، فقط در داستانهای تخیلی نویسندگان پیدا میشد اما اكنون...
همیشه و در تمامی اعصار، وقتی مطلبی فوق دانش و درك مردم آن زمان مطرح میشد، در برابر مخالفتها و انتقادات شدیدی قرار میگرفت ولی بعد از طی روزگار، همگان با پیشرفتهای فوقالعاده در آن زمینه مواجه میشدند و حتی این پیشرفت را موجبات فراهم آمدن آسایش بیشتر خود میدیدند و حالا در عصر ما بحث نانوتکنولوژی مطرح شده است، موضوعی كه در تمامی ابعاد زندگی بشر و رشتههای مختلف علمی ارتباط مستقیم و مؤثر خواهد داشت.
نانوتکنولوژی چنان رویكرد و نگرش، به فنّاوری را متحول ساخته كه در صورت تحقق و رسیدن به مقصدی كه ترسیم شده است، شاید بزرگترین جهش انسان برای صعود به قلههای رفیع علم باشد. اكنون جهان متوجه این رویكرد متحول كننده شده و متخصصین و دانشمندان در نقاط مختلف این كره خاكی دست به پژوهش و مطالعات وسیعی در این زمینه زدهاند و طبق گفته برخی از آنان پیشرفتهای صورت گرفته و روند رو به رشد نانو، بیشازحد انتظار و پیشبینی شده است.
مطمئناً با بودجههای كلان تخصیص داده شده و تحقیقات گسترده در آیندهای كاملاً نزدیك، انسان خواهد توانست در چیدمان اتم به اتم مواد به دلخواه دخالت كند و وسایل و تجهیزات مورد نیاز خود را با هراندازه و كیفیت و شكلی تولید كند. همان طوری كه بسیاری از مباحث علمی از درون فعالیتها و پژوهشهای نظامی به دنیای علم راه پیدا کرده است و یا مانند دانش هستهای سرانجام در مبحث نظامی مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، دانش نانو نیز از این مستثنی نخواهد بود و سرانجام در زمینههای نظامی به پیشرفتهای قابل ملاحظهای خواهد رسید كه در آن وقت دانش هستهای یكی از زیرشاخههای نانو به شمار خواهد آمد، با توجه به اهمیت این مسئله مسلم خواهد بود كه از دانش نانو بهمراتب استفادههای سوء بسیار هولناکتر و تهدیدآمیزتر صورت خواهد گرفت.
به گفته كارشناسان، این فنّاوری نوین در آیندهای نزدیك با تأثیر و بسیاری از بخشهای اقتصادی، وضع موجود را بهکلی دگرگون خواهد كرد با كمك این فنّاوری تولید اشیاء با خصوصیات جدید ازجمله قدرت درك و گویش توسط ذرههایی كه اندازه هركدام از آنها یک میلیون از میلیمتر بیشتر نیست امکانپذیر میشود با كمك این فنّاوری آنچه درگذشتهای نزدیك غیرممكن بود، تحقق پیدا خواهد كرد.
ازاینرو، این اثر که یکی از هزاران کتابی است که درزمینهی فناوری نانو به رشتهی تحریر درآمده است، بهمنظور آشنایی هرچه بیشتر نسل جدید و بخصوص نوجوانان و دانشآموزان با این فنّاوری شگفتانگیز گردآوریشده و با تلفیق آن بادانش مکانیک و اهمیت دقت اندازهگیری در این رشته، اختصاصاً به مباحث مربوط به اندازهگیری و اندازه برداری در مقیاس نانو پرداخته است. بخش عمدهی کتاب از پایاننامهی مقطع کارشناسی آقای محمود افشاری که در سال ۱۳۷۸ در دانشگاه زابل انجام شده است، استخراج گردیده است. همچنین تجربیات چندین سالهی مؤلفین در امر برگزاری دورههای آشنایی با فناوری نانو برای دانشآموزان نیز در بهبود کیفیت اثر حاضر مؤثر بوده است.
در فصل اول و دوم کتاب، سعی شد است پس از ذکر مقدمهای در باب اهمیت اندازهگیری در زندگی بشر، اصول اندازهگیری سهبعدی در فضای ماکرو و نیز تجهیزات مورد نیاز آن بخصوص دستگاه اندازهگیری مختصات (CMM)، مورد بررسی اجمالی قرار گیرد. در فصل سوم مقدمهای بر فناوری نانو و روشهای ساخت نانو مواد مورد بحث قرار گرفته و در فصل چهارم اختصاصاً روشها و ابزارهای اندازهگیری ابعاد در مقیاس نانو معرفی شدهاند و در فصل پایانی نیز ایدهی ساخت دستگاه اندازهگیری مختصات در مقیاس نو (Nano CMM) و پیشرفتهای صورت گرفته در این زمینه آورده شده است.